អស់ពីសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលតែងធ្វើសកម្មភាពនៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង បើទោះជាមានការប្រឆាំង ពីសំណាក់ រដ្ឋាភិបាលទីក្រុងប៉េកាំង ឥលូវនេះ ប្រទេសផ្សេងៗ ទៀតដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្ត របស់អាមេរិក ខ្លះបាន និងខ្លះទៀត ក៏កំពុងគ្រោងបង្កើនសកម្មភាពរបស់ខ្លួន នៅក្នុងសមុទ្រចិន ខាងត្បូងផងដែរ ។
ការបង្កើនសកម្មភាពរបស់អាមេរិក និងសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ខ្លួន គេឃើញកើតមានឡើងក្រោយពី ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក លោក ចូ បៃដិន បានឡើងកាន់តំណែង ។ ខុសពីអតីតប្រធានា ធិបតី ដូណាល់ ត្រាំ លោក ចូ បៃដិន កំពុងតែទាញសហរដ្ឋអាមេរិកឱ្យចូលខិតកាន់តែជិត ជាមួយសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ខ្លួននៅលើពិភពលោក ជាពិសេសសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ខ្លួននៅក្នុងទ្វីបអឺរ៉ុប គឺអង្គការណាតូ (NATO) ។
ប្រហែលជាដោយសារការពង្រឹងនូវសម្ព័ន្ធភាពជាថ្មីនេះហើយ ទើបគេមើលឃើញថា សម្ព័ន្ធ មិត្តរបស់អាមេរិក ហាក់ចង់ចូលរួម ឬបង្កើនសកម្មភាពរបស់ពួកគេនៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដែលចិនតែងអុងអាត់ចង់ការពារផ្តាច់មុខតែឯង ។
ជាក់ស្តែង មន្រ្តីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាលអាល្លឺម៉ង់បានប្រកាសនៅថ្ងៃទី៤ ខែមីនា នេះថា នាវា ចំបាំងអាល្លឺម៉ងនឹងធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់សមុទ្រចិនខាងត្បូងនៅពេលខាងមុខ ។
សារព័ត៌មាន Aljazeera បានស្រង់ប្រសាន៍របស់មន្រ្តីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាលអាល្លឺម៉ងដែល និយាយថា នាវាចម្បាំងអាល្លឺម៉ង់នឹងធ្វើដំណើរទៅកាន់ទ្វីបអាស៊ីនៅក្នុងខែសីហាខាងមុខ ហើយវានឹងក្លាយជានាវាចម្បាំងអាល្លឺម៉ង់ដំបូងគេ ដែលឆ្លងកាត់សមុទ្រចិនខាងត្បូងចាប់តាំង ពីឆ្នាំ ២០០២ មក ។
ប៉ុន្តែមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាលអាល្លឺម៉ងរូបនេះ មិនបានបញ្ជាក់អំពីបេសកកម្មនៃនាវាចំបាំង របស់ខ្លួននៅក្នុងទ្វីបអាស៊ី ឬនៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូងនោះទេ ។
ការប្រកាសរបស់រដ្ឋាភិបាលអាល្លឺម៉ង់ក៏ស្របពេលដែលរដ្ឋាភិបាលអង់គ្លេសបានប្រកាសថា នឹងបញ្ជូននាវាកងទ័ពជើងទឹកធ្វើដំណើរទៅកាន់តំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូងផងដែរ ។
ការប្រកាសរបស់មន្រ្តីរដ្ឋាភិបាលអាល្លឺម៉ង់នៅពេលនេះ ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តនៅក្នុងអង្គការ NATO សម្តែងការគាំទ្រ ។
សហរដ្ឋអាមេរិកដែលតែងបញ្ជូននាវាចំបាំងរបស់ខ្លួនធ្វើដំណើរទៅកាន់តំបន់សមុទ្រចិនខាង ត្បូង បានលើកឡើងថា សហរដ្ឋអាមេរិកស្វាគមន៍ការសម្រេចចិត្តរបស់អាល្លឺម៉ង់ក្នុងការដាក់ ពង្រាយនាវារបស់ខ្លួនទៅកាន់តំបន់ ។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក បានថ្លែងថា សហរដ្ឋអាមេរិកមានផល ប្រយោជន៍ជាតិក្នុងការថែរក្សាសន្តិភាព និងស្ថិរភាព ការគោរពច្បាប់អន្តរជាតិ និងសេរីភាព ក្នុងការធ្វើនាវាចរណ៍ និងការប្រើប្រាស់សមុទ្រដោយស្របច្បាប់ ។
អ្នកនាំពាក្យរូបនេះបញ្ជាក់ថា សហរដ្ឋអាមេរិក ស្វាគមន៍ចំពោះការគាំទ្ររបស់ប្រទេស អាល្លឺម៉ង់ចំពោះសណ្តាប់ធ្នាប់អន្តរជាតិផ្អែកលើច្បាប់នៅក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូ – ប៉ាស៊ីហ្វិក ។ សហគមន៍អន្តរជាតិមានចំណែកសំខាន់ក្នុងការថែរក្សាសណ្តាប់ធ្នាប់នៅតាមវាលលំហ សមុទ្រ ។
ឆ្លើយតបចំពោះផែនការធ្វើដំណើររបស់បច្ចឹមប្រទេសនេះ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសចិន និយាយថា ប្រទេសទាំងអស់មានសេរីភាពក្នុងការធ្វើនាវាចរណ៍ និងការហោះហើរនៅលើដែន ទឹកដែលស្ថិតនៅក្រោមច្បាប់អន្តរជាតិ ។ ប៉ុន្តែបញ្ជាក់ថា ប្រទេសទាំងនោះមិនអាចយកវាជា លេសដើម្បីធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់អធិបតេយ្យភាព និងសន្តិសុខរបស់ប្រទេសជាប់ដែនទឹក បានទេ ។
ប្រទេសចិនកំពុងមានជម្លោះដែនទឹកជាមួយប្រទេសមួយចំនួនក្នុងតំបន់អាស៊ីនៅក្នុងសមុទ្រ ចិនខាងត្បូងដែលទាមទារកាន់កាប់ដែនកោះមួយចំនួននៅក្នុងតំបន់នោះ ។ ប្រទេសចិនបាន បង្កើតមូលដ្ឋានយោធារបស់ខ្លួននៅលើកោះសិប្បនិម្មិតក្នុងតំបន់ និងតែងប្រតិកម្មចំពោះនាវា បរទេស ជាពិសេសសហរដ្ឋអាមេរិកដែលធ្វើដំណើរនៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូងដោយ អះអាងថាជាដែនទឹកស្ថិតនៅក្នុងដែនអធិបតេយ្យភាពរបស់ខ្លួន ។ ប៉ុន្តែសហរដ្ឋអាមេរិកចាត់ ទុកសមុទ្រចិនខាងត្បូងជាដែនទឹកអន្តរជាតិ ដែលប្រទេសផ្សេងទៀតមានសេរីភាពក្នុងការ ធ្វើនាវាចរណ៍ក្រោមច្បាប់អន្តរជាតិ ។
ទីក្រុងប៉េកាំង កាលពីខែមករា ថែមទាំងបានអនុម័តច្បាប់ជាលើកទី១ អនុញ្ញាតឱ្យឆ្មាំការពារ ដែនសមុទ្ររបស់ខ្លួនអាចធ្វើការបាញ់ប្រហារទៅលើនាវាបរទេស ។ ច្បាប់នោះបានផ្តល់សិទ្ធិ អំណាចដល់ឆ្មាំសមុទ្រចិន ចាត់វិធានការចាំបាច់ទាំងអស់ រួមទាំងការប្រើប្រាស់អាវុធផង នៅពេលដែលអធិបតេយ្យភាពជាតិ សិទ្ធិអធិបតេយ្យ និងយុត្តាធិការរបស់ចិនត្រូវបានរំលោភ បំពានដោយអង្គការបរទេស ឬបុគ្គលបរទេសនៅឯដែនសមុទ្រ ។
ទោះជាបែបនេះក្តី ការបង្កើតច្បាប់ថ្មីរបស់ទីក្រុងប៉េកាំងនេះ ហាក់មិនបានធ្វើឱ្យសហរដ្ឋ អាមេរិក និងសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ខ្លួន បន្ថយសកម្មភាពធ្វើដំណើរនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងនោះទេ ។
កាលពីខែ មករា កន្លងទៅនេះ នាវាចំបាំងរបស់ប្រទេស កាណាដា មួយគ្រឿងក៏បានបើកទៅ ក្បែរសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដោយឆ្លងកាត់តាមច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់ ដើម្បីចូលរួមសមយុទ្ធនៅក្បែរ នោះជាមួយកងនាវាចរណ៍អូស្ត្រាលី ជប៉ុន និងអាមេរិក ៕