តំបន់&អន្តរជាតិ
អ៊ីរ៉ង់ប្រកាសឈប់សហការជាមួយក្រុមអធិការកិច្ចនុយក្លេអ៊ែរបស់ UN
ប្រទេសអ៊ីរ៉ង់ ដែលគេសង្ស័យថា កំពុងចំរើនធាតុអ៊ុយរ៉ាញូមកម្រិតខ្ពស់ ដើម្បីផលិតអាវុធនុយក្លេអ៊ែ បានប្រកាសថា នឹងឈប់សហការជាមួយក្រុមអធិការកិច្ចអាវុយនុយក្លេអ៊ែរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិទៀតហើយ ។
An Iranian flag flutters in front of the International Atomic Energy Agency (IAEA) headquarters in Vienna, Austria, January 15, 2016. REUTERS/Leonhard Foeger – RTX22IVA
អ៊ីរ៉ង់បានប្រាប់ទីភ្នាក់ងារថាមពលបរមាណូអន្តរជាតិ (IAEA) ថា អ៊ីរ៉ង់នឹងឈប់អនុវត្តវិធាន ការតម្លាភាពស្ម័គ្រចិត្តដែលមានចែងនៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរឆ្នាំ ២០១៥ ជាមួយ ប្រទេសមហាអំណាចចាប់ពីថ្ងៃទី ២៣ ខែកុម្ភៈ ក្នុងនោះក៏រួមទាំងពិធីសារបន្ថែមផងដែរ ។ នេះបើតាមការរាយការណ៍របស់សារព័ត៌មាន Aljazeera នៅថ្ងៃទី១៦ ខែកុម្ភៈ ។
អ៊ីរ៉ង់ក៏បានលើកឡើងដែរថា ខ្លួននឹងមានផែនការបញ្ឈប់មិនអោយមានការធ្វើអធិការកិច្ច ដោយក្រុមជំនាញរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ នៅខាងក្រៅតំបន់ដែលខ្លួនបានប្រកាស ផងដែរ ។
គួរបញ្ជាក់ថា នៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងឆ្នាំ ២០១៥ ឬហៅថា ផែនការសកម្មភាពគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ រួម (JCPOA) រវាងអ៊ីរ៉ង់ ជាមួយប្រទេសមហាអំណាចដែលពីដំបូងឡើយមានសហរដ្ឋអាមេរិក អង់គ្លេស បារំាង រុស្ស៊ី ចិន និងអាល្លឺម៉ង់ កិច្ចព្រមព្រៀងនោះចែងថា អ៊ីរ៉ង់ត្រូវតែអនុញ្ញាតឱ្យ ក្រុមការងារអធិការកិច្ចអាវុធនុយក្លេ អ៊ែនៃអង្គការសហប្រជាជាតិធ្វើការត្រួតពិនិត្យនៅ ក្នុងតំបន់ ឬទីតាំងផ្សេងទៀត ក្រៅពីតំបន់ ឬទីតាំងដែលអ៊ីរ៉ង់បានប្រកាសជាផ្លូវការ ។ ការចុះត្រួតពិនិត្យនេះទៀតសោត អាចធ្វើឡើង ដោយគ្រាន់តែជូនដំណឹងដល់រដ្ឋាភិបាល ទីក្រុងតេហេរ៉ង់ក្នុងរយៈពេលខ្លីប៉ុណ្ណោះ ។
ការប្រកាសរបស់អ៊ីរ៉ង់នៅពេលនេះ ខណៈដែលប្រទេសនេះកំពុងទាមទាមឱ្យសហរដ្ឋអាមេរិក ដកទណ្ឌកម្មចេញពីអ៊ីរ៉ង់ដែលដាក់ជាថ្មីដោយរដ្ឋបាលអតីតប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក ដូណាល់ ត្រាំ ។
គួររម្លឹកផងដែរថា កាលពីឆ្នាំ ២០១៨ លោក ដូណាល់ ត្រាំ បានដកសហរដ្ឋអាមេរិកចេញពីកិច្ច ព្រមព្រៀងជាមួយអ៊ីរ៉ង់ និងបានដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចធ្ងន់ធ្ងរលើប្រទេសអ៊ីស្លាមមួយនេះ ។
ក្រោយការដកខ្លួនរបស់អាមេរិក អ៊ីរ៉ង់ប្រកាសថា ខ្លួននឹងឈប់គោរពតាមស្មារតីនៃកិច្ចព្រម ព្រៀងនេះទៀតដែរ ប្រសិនបើសហរដ្ឋអាមេរិកនៅតែបន្តដាក់ទណ្ឌកម្មលើខ្លួន ។
ជាការឆ្លើយតប និងជាការផ្គើនសហរដ្ឋអាមេរិកផង ទីក្រុងតេហេរ៉ង់បានចាប់ផ្តើមចំរើន ធាតុអ៊ុយរ៉ាញូមរហូតដល់កម្រិត ២០% និងព្រមានបង្កើនការចំរាញ់បន្ថែមទៀត ដើម្បីបង្ខំឱ្យសហរដ្ឋអាមេរិកដកទណ្ឌកម្ម ។
មេដឹកនាំសាសនាកំពូលរបស់អ៊ីរ៉ង់លោក Ayatollar Ali Khamenei បានព្រមានកាលពីពេលថ្មីៗនេះថា ប្រសិនបើចង់ឱ្យអ៊ីរ៉ង់ត្រឡប់មកធ្វើតាមកិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែវិញ សហរដ្ឋអាមេរិក ត្រូវដកចេញទាំងអស់នូវទណ្ឌកម្មដែលដាក់មកលើអ៊ីរ៉ង់ ។ មេដឹកនាំសាសនារូបនេះបានឌឺដង ថា ការដកទណ្ឌកម្មមិនត្រូវធ្វើតែលើបបូរមាត់នោះទេ គឺត្រូវតែធ្វើលើក្រដាសត្រឹមត្រូវ ។
កិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែជាមួយអ៊ីរ៉ង់កើតមានឡើង ក្រោមកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់អតីតប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា ដែលពេលនោះ មានលោក ចូ បៃដិន ធ្វើជា អនុប្រធានាធិបតី ។
ពិភពលោកសង្ឃឹមថា នៅពេលលោក ចូ បៃដិន ធ្វើជាប្រធានាធិបតី លោកនឹងធ្វើឱ្យស្ថានភាព តានតឹងជាមួយទីក្រុងតេហេរ៉ង់ថយចុះ ។ ប៉ុន្តែចាប់តាំងពីលោក បៃដិន ចូលកាន់តំណែង ជាប្រធានាធិបតីពីថ្ងៃទី ២០ មករា មក ភាពតានតឹងជាមួយអ៊ីរ៉ង់នៅមិនទាន់មានភាពធូរស្រាល នៅឡើយ ។
លោក ចូ បៃដិន បានប្រកាសថា សហរដ្ឋអាមេរិកមានបំណងវិលត្រឡប់មករកកិច្ចព្រមព្រៀង វិញ ប៉ុន្តែលោកបានដាក់លក្ខខណ្ឌថា ទីក្រុងតេហេរ៉ង់ត្រូវងាកមកគោរពតាមស្មារតីកិច្ចព្រម ព្រមជាមុនសិន ។ ប៉ុន្តែតេហេរ៉ង់ក៏ដាក់លក្ខខណ្ឌវិញថា សហរដ្ឋអាមេរិកត្រូវដកទណ្ឌកម្ម ចេញពីអ៊ីរ៉ង់ជាមុនសិនដែរ ៕
